Lilak pospolity ma formę szeroko rozgałęzionych krzewów lub niewielkich drzew, dorastających do 7 m wysokości. Pędy sa nagie, wzniesione, silnie rozgałęzione, obficie porośnięte sezonowymi, całobrzegimi, ciemnozielonymi liśćmi o sercowatym kształcie i długości ok. 5-12cm. Liście opadają późną jesienią, jeszcze zielone. Kwiaty pojedyncze, intensywnie pachnące, zebrane w wiechy o długości 10-20cm, w odcieniu lila. Lilak pospolity jest rośliną tolerancyjną w stosunku do podłoża i stanowiska. Najlepiej rośnie i kwitnie w miejscach nasłonecznionych, ale w półcieniu i cieniu również da sobie radę (choć kwitnienie może być słabsze). Najbardziej odpowiadają mu gleby głębokie, świeże i żyzne, raczej cięższe. Wykazuje również dużą odporność na suszę oraz mróz. Jest krzewem pospolicie uprawianym w ogrodach i parkach już od dawna. Może być wykorzystany do tworzenia nieformowanych żywopłotów, wówczas nie usuwamy odrostów korzeniowych i pozwalamy roślinie swobodnie się rozrastać. Możliwe jest również prowadzenie go w formie żywopłotów formowanych.
