Krzew dorasta do 3-7 m wysokości. Kwitnie jeszcze przed rozwojem liści. Na przełomie marca i kwietnia pojawiają się żółte, bardzo niepozorne kwiaty, zebrane w kuliste baldachy. Po przekwitnieniu dereń jadalny pokrywa się czerwonymi, wydłużonymi owocami. Owoce są zdrowe i mają niepowtarzalny aromat. Zawierają węglowodany – fruktozę i sacharozę, kwasy organiczne, sole mineralne i witaminy (głównie witaminę C). Plony owoców z jednego drzewa mogą dochodzić do kilkudziesięciu kilogramów. Kolor owoców to również w zależności od odmiany od białego, przez żółty do czerwonego. Plony derenia jadalnego zdecydowanie poprawia obecność innej odmiany derenia jadalnego w promieniu 30m. Na miejsce uprawy derenia jadalnego warto wybrać stanowisko słoneczne lub w delikatnym półcieniu. Gleba nie ma większego znaczenia, chociaż zdecydowanie lepsze efekty uzyskuje się w ziemi próchnicznej, lekkiej, o ph obojętnym 7. Nadają się do spożywania na surowo, na likiery, dżemy, soki. Z owoców derenia wytwarza się słynną nalewkę – „dereniówkę”.
PRZEPISY KULINARNE
Dereniówka
Składniki: 1 kg owoców derenia / 5 łyżek suszonych leśnych jagód / 0,6-0,9 kg cukru / 1 l spirytusu
Wykonanie:
Czyste owoce derenia i jagód zalać spirytusem w dużym słoju i odstawić słój w ciepłe miejsce. Owoce dereni przekłuwamy lub przecinamy, ale nie wolno drylować. Wstrząsać słojem co 2-3 dni. Po 5-6 tygodniach zlać spirytus i przechować go zakręcony w słojach w zimnym pomieszczeniu lub lodówce. Owoce zasypać cukrem, co kilka dni wstrząsać słojem. Poczekać aż cukier zupełnie się rozpuści. Potem zlać syrop , dodać go do spirytusu, wymieszać i odstawić do sklarowania na ok. 7-10 dni. Po tym czasie nalew przefiltrować, zlać do butelek, zakorkować i odstawić w zimnym pomieszczeniu na min. 6 miesięcy. Pić leczniczo.
Dereniówka - inna wersja
Każdy kilogram owoców zalewamy litrem spirytusu lub 2 litrami wódki, dodajemy ok. 40 dkg cukru i zamykamy w słoju na 7-10 dni . Słój stawiamy w ciepłe miejsce. Owoce dereni przekłuwamy lub przecinamy, ale nie wolno drylować. Po tym czasie przefiltrować i dodać - w wersji ze spirytusem - tyle wody ile było spirytusu. Zlewamy do butelek, korkujemy. Musi leżakować min. 6 miesięcy.
ZIOŁOLECZNICTWO
W medycynie ludowej zaleca się spożywanie owoców na zaburzenia żołądkowo-jelitowe. Okłady na czoło z wywaru z derenia pomagają przy migrenie.
